Schaken op school

In Brussel vond recentelijk in het Europees Parlement een bijzonder openbare zitting plaats. In de zittingszaal presenteerden Garry Kasparov, (voorzitter van de Kasparov Chess Foundation Europe) en Silvio Danailov (president van de Europese Schaakunie) het programma voor ‘Schaken op school’ in het onderwijssysteem van de lidstaten van de Europese Unie. Het programma voor ‘Schaken op school’ is opgesteld om in Europa schaken te promoten op scholen door schaakleerprogramma’s, schaakmateriaal, schaakdocenten en voorlichtingsmateriaal aan te bieden, om zo kinderen het schaken te laten ontdekken, hen aan te moedigen en hen te motiveren om dat te leren. Het bijzondere aan het programma is dat leerkrachten worden opgeleid om schaakles te geven. De Kasparov Chess Foundation Europe voert de ontwikkeling van het programma uit in een gezamenlijk project met de Europese Schaakunie en met de Kasparov Chess Foundation  USA. Het project ‘Schaken op school’ heeft topprioriteit in het uitvoeringsprogramma van de president van de Europese Schaakunie, Silvio Danailov.

Garry Kasparov: ‘Het is onze ambitie met dit voorstel de droom te realiseren schaken te brengen naar scholen zodat iedereen kan profiteren van de voordelen die het schaakspel biedt. Het voorstel van het programma bevat alle elementen die nodig zijn om te komen tot een stevig leerprogramma voor schaken aangepast aan de behoeften van de verschillende Europese landen. Ook ben ik blij te kunnen aankondigen dat er begin 2012 twee nieuwe stichtingen Kasparov Chess worden toegevoegd, namelijk die in Zuid-Amerika en in Afrika. Door deze twee continenten op te nemen beginnen we met een wereldomvattend bereik en een wereldomvattende uitvoering. In zijn toespraak aan het Europees Parlement verwees Kasparov naar het internationale, maar vooral ook Europese karakter van het spel om zo de link te leggen met de Europese Unie en het onderwijs in Europa. ´Onderwijs heeft nieuwe ideeën nodig en het schaken is een erg originele manier om de algemene vaardigheden van onze kinderen te verbeteren. Kinderen moeten een systematiek vinden in hun gedachten en dat kan hen niet zomaar worden opgelegd, maar ze leren al doende. De vaardigheden die je nodig hebt om te schaken, zoals visualiseren en conceptualiseren van ideeën, zijn ook van toepassing in heel het onderwijs en andere aspecten in onze maatschappij. Daarom is schaken precies zo invloedrijk. Chess helps to broaden the vision!´

De Kasparov Chess Foundation Europe is inmiddels de tweede stichting die Garry Kasparov heeft opgericht. In juni 2002 werd de Kasparov Chess Foundation USA.. KCF ontwikkelde en publiceerde het programma ´Teaching Chess Step by Step´. Ruim 3500 scholen verspreid over alle 50 Amerikaanse staten integreerden het programma in hun onderwijsaanbod. Daar is het klein begonnen, maar is het uitgegroeid tot een enorm succes. Dit concept wil Kasparov ook naar Europa brengen, met de hoofdzetel in Brussel. Het is een project dat wordt gesteund wordt door de Europese Commissie en de Europese Schaakunie. Samen met de EU zal schaken worden gepromoot in het onderwijs. Garry Kasparov: ´Met de oprichting van Kasparov Chess Foundation Europe wil ik mijn droom verder verwezenlijken: zo veel mogelijk leerlingen het schaakspel laten ontdekken, zodat ze kunnen genieten van de vele voordelen die het spel te bieden heeft. Ik kijk ernaar uit om nauw samen te werken met Europese instellingen om schaken te introduceren in scholen van de huidige 27 lidstaten van de Europese Unie.´

Slavi Binev, Bulgaars politicus en lid van het Europees Parlement: ‘Ik was erg enthousiast toen we met Garry Kasparov en Silvio Danailov voor de eerste keer spraken over het project ‘Schaken op school in de Europese Unie’. Dit is een briljant idee. De onbetwistbare autoriteit van de beste schaker ooit en zijn team en tevens een vooraanstaand manager in de schaakwereld, is het fundament voor de succesvolle toekomst van dit project.’ Silvio Danailov, president van de Europese Schaakunie: ‘Ik heb een droom – kinderen in Europa het schaken te leren en hen te vormen als succesvolle individuen op de best mogelijke manier. En wat is er beter dan hen de mogelijkheid te geven ervaring op te doen met de duizendjarige wijsheid van het schaakspel. Behalve schaken als sport, is het ook wetenschap, onderwijs en cultureel erfgoed van de Europese landen. Schaken is een uniek spel dat een krachtig middel is voor de ontwikkeling van de intellectuele vermogens van kinderen, hun analytische vaardigheden en concentratie.’ Jan Callewaert, president van de Kasparov Chess Foundation Europe: ‘In de eerste plaats wil ik graag Slavi Binev van het Europees Parlement bedanken voor het mogelijk maken van deze bijeenkomst. Het promoten en kinderen het schaken te leren, is de kernactiviteit van de Kasparov Chess Foundation. Daarom zijn we erg blij om het programma ‘Schaken op school in de Europese Unie’ uit te voeren. Ik kijk ernaar uit om met de Europese instellingen te gaan werken aan het ontwikkelen en uitvoeren van het programma. De voordelen van schaken voor kinderen zijn duidelijk en goed gedocumenteerd. Met de steun van de Europese instellingen en van scholen over heel Europa hebben we de mogelijkheid een verschil te maken in de ontwikkeling van kinderen.’

Kasparov Chess Foundation Europe is een non-profit organisatie opgericht in 2011. Het doel van deze vereniging zonder winstoogmerk is om kinderen en jongeren (van 6 tot 18 jaar) te laten kennismaken met de vele educatieve voordelen van het schaakspel. Hiervoor schakelt men Europese scholen in, zowel publieke als privé, waar een uitgebreid schaakpakket en verrijkingsprogramma’s zal worden aangeboden. De Kasparov Chess Foundation Europe  zal ook de schaakstudierichting als een cognitief leermiddel promoten en toernooien en wedstrijden organiseren voor kinderen en jongeren. Scholen en schaakdocenten die interesse hebben in de activiteiten van de stichting, kunnen zich aanmelden op http://www.kcfe.eu. Zo worden ze via een nieuwsbrief op de hoogte gehouden over de activiteiten van de stichting. De Europese Schaakunie werd in Graz op het Congres van de FIDE in 1985 opgericht door Rolf Littorin uit Zweden. De Europese Schaakunie is een onafhankelijke vereniging die het exclusieve recht heeft de verschillende Europese Schaakkampioenschappen te organiseren. De leden zijn de Europese nationale schaakbonden. Tegenwoordig heeft de Europese Schaakunie 54 leden als schaakbonden. De visie van 1985 is werkelijkheid geworden: Europa is een sterk, verenigd schaak continent. Zie voor meer informatie http://www.europechess.net

Inmiddels hebben vijf Europarlementariërs, te weten: Slavi Binev (Bulgarije), John Attard-Montalo (Malta), Nirj Deva (United Kingdom), Mario Mauro (Italië) en Hannu Takkula (Finland) op 30 november 2011 artikel 123 van het Reglement van het Europees Parlement een schriftelijke verklaring 50/2011 opgesteld met als inhoud het introduceren van het programma ‘Schaken  op school” in het onderwijssysteem van de lidstaten van de Europese Unie.

Maximaal vijf leden van het Europees Parlement kunnen een schriftelijke verklaring indienen over een onderwerp dat onder de bevoegdheden van de Europese Unie valt en geen betrekking heeft op aangelegenheden die onder een lopende wetgevingsprocedure vallen.. De schriftelijke verklaringen worden met de namen van de ondertekenaars opgenomen in een register. Dit register is openbaar en ligt tijdens de vergaderperioden ter inzage bij de ingang van de vergaderzaal en tussen de vergaderperioden op een geschikte, door het College van quaestoren nader te bepalen plaats. Elk lid van het Europees Parlement kan een in het register opgenomen verklaring medeondertekenen.

Indien de verklaring ‘Schaken  op school” in het onderwijssysteem van de lidstaten van de Europese Unie door de meerderheid van de leden (de helft plus één = 369 leden) van het Europees Parlement (736 leden) wordt ondertekend,  dan is de verklaring officieel aanvaard in het Europees Parlement. De vervaldatum is gesteld op 15 maart 2012. Tot die tijd kunnen leden van het Europees Parlement de verklaring te ondertekenen.

Hieronder de tekst van Verklaring 50/2011:

‘Schaken op School’ in het onderwijssysteem van de lidstaten van de Europese Unie’

1. gezien artikel 6 en artikel 165 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie, en gezien artikel 123 van het Reglement van het Europees Parlement,
2. overwegende dat artikel 6 van het verdrag betreffende de werking van de Europese Unie bepaalt, dat sport tot de gebieden behoort waarop de Unie bevoegd is ‘om het optreden van de lidstaten te ondersteunen, te coördineren of aan te vullen’;
3. overwegende dat schaken als sport toegankelijk is voor kinderen uit alle sociale geledingen, en daarom kan bijdragen aan sociale cohesie en aan beleidsdoelstellingen als sociale integratie, bestrijding van discriminatie, terugdringing van criminaliteit en zelfs de bestrijding van verschillende verslavingsvormen;
4. overwegende dat schaken de concentratie, het geduld en het doorzettingsvermogen van het kind, ongeacht de leeftijd, kan verbeteren, en ook het gevoel voor creativiteit, de intuïtie, het geheugen, het analysevermogen en de besluitvaardigheid  ten goede komt; ook vastbeslotenheid, motivatie en sportiviteit worden door schaken bijgebracht;
5. vraagt de Europese Commissie en de lidstaten de invoering van het programma ‘Schaken op School’ in het onderwijssysteem van de 27 lidstaten aan te moedigen;
6. vraagt de Europese Commissie in haar komende mededeling over sport aandacht te besteden aan het programma ‘Schaken op School’ en zorg te dragen voor voldoende financiering hiervan vanaf 2012;
7. vraagt de Europese Commissie de resultaten van de studies naar het effect van het programma op de ontwikkeling van de kinderen in aanmerking te nemen;
8. verzoekt zijn voorzitter deze verklaring, met de namen van de ondertekenaars, te doen toekomen aan de Commissie en de parlementen van de lidstaten.